بررسی جبهه‌زایی سطوح زبرین از دیدگاه تاوایی پتانسیلی بر روی خاورمیانه و ایران

در این مطالعه پدیده جبهه‌زایی سطوح میانی و زبرین برای سه سامانه چرخندی که خاورمیانه و ایران را تحت تاثیر قرار داده‌اند، بررسی شده است. برای این کار، مدل میان مقیاس MM5 برای هر سه سامانه اجرا شده و با استفاده از خروجی مدل، نقشه های کمیت هایی همچون تاوایی پتانسیلی ([1](PV، رطوبت نسبی، دمای پتانسیلی برای سطوح مختلف فشاری ترسیم گردید. به علاوه، نقشه های سطح مقطع قائم PV و سرعت قائم در مراحل مختلف از تحول جبهه‌زایی نیز مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که با تاشدگی وردایست، هوای خشک، سرد و پایدار پوش‌سپهر با مقادیر بالای PV به وردسپهر میانی و زیرین نفوذ کرده و سبب ایجاد گرادیان دمایی و تشکیل جبهه های سطوح زبرین و میانی می گردد. الگوی بدست آمده در این بررسی وجود گرادیان های شدید PV در راستای طولی جبهه در ترازهای میانی و زبرین جو را نشان می دهد. در سامانه1، عمق تاشدگی وردایست نسبت به دو سامانه دیگر بیشتر بوده، جبهه در بالادست ناوه دمایی گسترش یافته و دارای طول بزرگ تری در مقایسه با دو جبهه دیگر است. درحالیکه در دو سامانه دیگر، جبهه در پایه ناوه دمایی قرار دارد. در سامانه 3، برخلاف دو سامانه دیگر، منطبق بر زبانه تاشدگی وردایست حرکت های بالارو‌ وجود دارد که سبب تضعیف جبهه می شود. بنابراین به نظر می رسد در این سامانه، تنها عوامل سطوح زبرین در جبهه‌زایی تاثیرگذار هستند. درصورتی‌که در دو سامانه دیگر عوامل میانی جو مانند گرادیان حرکت های قائم می‌تواند سبب تقویت جبهه شود.